Su Kirliliği Ve Hijyeni, Temel Kavramlar

Yeryüzünde ilk canlının oluşumundan bugüne canlıların kesinlikle vazgeçemediği şeylerden en önemlisi şüphesiz sudur. Suyun gerekliliğini öylesine kabullenmişizdir ki “gezegenimiz dışındaki yerlerde hayat var mı ?” sorusuna cevap ararken herşeyden önce suyun varlığını araştırıyoruz. Yerkürede yeni bir yerleşim kurarken öncelikle su kaynaklarını araştırıyoruz. Tarihteki büyük medeniyetlere baktığımızda su kaynaklarının yakınında kurulduklarını görüyoruz. En küçüğünden en büyüğüne bütün biyolojik sistemleri ayakta tutan kavramın su olduğunu görüyoruz. Dolayısı ile su çok önemli ve gerekli bir maddedir demek biraz haksızlık olur, su tam anlamıyla hayattır.
Bir – iki atomun biraraya gelerek oluşturduğu böylesine eşsiz bir bileşik daha bulabilmek herhalde imkansızdır. Bu öylesine sihirli bir madde ki, nerede ve nasıl yaşadığımızı, hasta mı yoksa sağlıklı mı olduğumuzu da yine o belirliyor.

Yaşamın bir çok boyutu (yiyecek güvenliği, beslenme, sağlık, yaşanabilir dengeli bir çevre gibi) açısından kilit önem taşıdığından, su kaynaklarının yönetimi de insanların mutluluğu, sürekli ve dengeli kalkınma, ekolojik bütünlük ve bir tür olarak insanlığın kendi neslini sürdürmesi açısından vazgeçilmez unsurlardan birini oluşturur.

Sanayi devrimi, şehirlerin büyümesi ve tarımsal üretimin yoğunlaşması sonucunda büyük bir savurganlık ve ürkütücü boyutta su kirliliği ortaya çıkmıştır. Dünya genelinde günde ortalama 25 – 30 bin kişi sağlıksız su kullanımı nedeniyle ölmekte, tüm ölümlerin üçte biri ve hastalıkların %80 i kirli sulardan kaynaklanmaktadır. Dünyanın en büyük besin kaynağı durumunda bulunan deniz, akarsu ve göllerin kirlenmesi sonucu canlıların hayatı olumsuz yönde etkilenmekte veya yok olmakta dolayısı ile de besin zinciri temelinden sarsılmaktadır.

Günümüzde sanayileşme vazgeçilmez bir amaç ve süreç haline gelmiştir. Eğer sağlık görevlilerinin teknik danışmanlığından yeterince yararlanılmaz, teknolojinin niteliği yönlendirilmezse su kaynaklarının tehlikeli bir biçimde kirlenmesi kaçınılmaz olacaktır. Hali hazırda bir çok ülkede belirli su kaynakları insan ve diğer canlılar tarafından yararlanılamaz biçimde kirletilmiş bulunmaktadır.

Bir toplum için en önemli sağlık sorunları “en çok görülen, en ço öldüren ve en çok sakat bırakan” hastalıklardır. Çocuk felcinden barsak infeksiyonlarına kadar bir çok kirli su etkenli hastalığın bu tanıma uyduğu görülmektedir.

Yeryüzündeki suların doğal dolaşımına (hidrolojik döngü) dışarıdan suyun katılmadığı ve toplam su hacminin sabit kaldığı kabul edilir. Bununla birlikte volkanik olaylarla ve fosil yakıtların (petrol, doğalgaz, kömür gibi) tüketilmesi ile önemli miktarda su hidrolojik döngüye katılmaktadır (fosil yakıtlar aracılığı ile 500 milyar ton/yıl). Diğer taraftan yeraltı sularının mineralize olması (minerallerin bünyelerine su alması) nedeniyle hidrolojik döngüden su eksilmektedir. Sonuç olarak 2000 yıllık dünya tarihi bize göstermiştir ki dünyanın su dengesinde ani ve önemli değişiklikler olmamaktadır.

İçme ve kullanma sularını oluşum ve sağlanış biçimlerine göre üç ana grupta toplayabiliriz : Yağış suları(sarnıçlarda biriken sular), yüzeysel sular (nehir, göl, baraj vs.) ve yeraltı suları(kaynak ve kuyular).

Ülkemiz su potasiyeli bakımından çok zengin değildir fakat kendi kendine yetebilmektedir. Türkiye yüzölçümünün %1.41?i su yüzeyleri ile kaplıdır.

Su kaynağı seçilirken aşağıdaki sıralamaya uyulmalıdır :

1.Seçenek : Herhangi bir arıtma işlemine gerek duyulmadan aranılan tüm nitelikleri karşılayabilen ve kullanım alanına yerçekimi etkisi ile nakledilebilen sular.

2.Seçenek : Arıtma işlemine ihtiyaç göstermeyen fakat kullanım alanına ancak basınçla nakledilebilecek sular.

3.Seçenek : Basit bir işlemle aranılan özellikleri kazanabilecek ve mümkün olduğunca kullanıcıya yerçekimi ile ulaştırılabilecek sular.

4.Seçenek : Basit bir işlemle aranılan özellikleri kazanabilecek, ancak kullanım alanına basınç ile ulaştırılabilecek sular.